Sejarah Bab 4,5,6-Tingkatan 1
Bab 4 : Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka
(1) Parameswara Pengasas Kesultanan Melayu Melaka
a) Kedatangan Parameswara
1. Selepas kejatuhan kerajaan Srivijaya di Palembang, muncul kerajaan Majapahit.
2. Majapahit kuasai Palembang dan Temasik.
3. Raja Palembang & puteranya(Parameswara) berusaha bebaskan penguasaan Majapahit di Palembang
4. Majapahit menyerang Palembang,
1. Selepas kejatuhan kerajaan Srivijaya di Palembang, muncul kerajaan Majapahit.
2. Majapahit kuasai Palembang dan Temasik.
3. Raja Palembang & puteranya(Parameswara) berusaha bebaskan penguasaan Majapahit di Palembang
4. Majapahit menyerang Palembang,
5. Parameswara berundur keTemasik.
6. Di Temasik, Parameswara disambut baik Temagi
7. Temasik di bawah naungan Siam.
8. Parameswara menuntut hak pertuanan Temasik kerana Temasik pernah jadi naungan Srivijaya.
9. Parameswara bunuh Temagi.
10. Majukan Temasik bagi kembalikan kegemilangan Srivijaya
11. Pembunuhan Temagi menyebabkan :
6. Di Temasik, Parameswara disambut baik Temagi
7. Temasik di bawah naungan Siam.
8. Parameswara menuntut hak pertuanan Temasik kerana Temasik pernah jadi naungan Srivijaya.
9. Parameswara bunuh Temagi.
10. Majukan Temasik bagi kembalikan kegemilangan Srivijaya
11. Pembunuhan Temagi menyebabkan :
i. Siam ingin menuntut bela,
ii. Majapahit ingin menakluki Temasik.
12. Parameswara dan Orang Laut berpindah ke Muar untuk mengelakkan serangan Siam dan Majapahit.
13. Dari Muar – ke Sening Ujung dan Bertam menuju ke utara.
14. Tiba di perkampungan nelayan.
15. Perkampungan nelayan didiami oleh orang Melayu,, Orang Laut dan Orang Asli.
16. Tempat sesuai kerana berhampiran laut – laluan kapal dagang dan mudah memperoleh bekalan air
17. Muka bumi berbukit-bukau – petunjuk kpd pelayar & memudahkan urusan mengawal Selat Melaka.
18. Pokok bakau dan api-api menjadi benteng jadi.pertahanan dan pelindung semula
19. Muara sungai yang terlindung daripada tiupan angin monsun tidak mengganggu kegiatan perdagangan.
(2) Asal-usul nama Melaka.
13. Dari Muar – ke Sening Ujung dan Bertam menuju ke utara.
14. Tiba di perkampungan nelayan.
15. Perkampungan nelayan didiami oleh orang Melayu,, Orang Laut dan Orang Asli.
16. Tempat sesuai kerana berhampiran laut – laluan kapal dagang dan mudah memperoleh bekalan air
17. Muka bumi berbukit-bukau – petunjuk kpd pelayar & memudahkan urusan mengawal Selat Melaka.
18. Pokok bakau dan api-api menjadi benteng jadi.pertahanan dan pelindung semula
19. Muara sungai yang terlindung daripada tiupan angin monsun tidak mengganggu kegiatan perdagangan.
(2) Asal-usul nama Melaka.
a) Berasal daripada nama pokok.
1. Parameswara berehat di bawah pokok Melaka – terlihat pelanduk menendang anjing perburuannya.
2. Peristiwa dianggap luar biasa kerana pelanduk yang kecil mampu mengalahkan anjing.
3. Tempat tersebut didirikan kerajaan
4. Menamakan nama Melaka sempena nama pokok
b) Berasal daripada istilah Arab.
1. Pedagang Arab – Melaka “Mulaqah” bermaksud “pertemuan”.
2. Melaka disebut “Malakat” bermaksud “perhimpunan segala dagang”.
c) Berasal daripada bahasa Sanskrit.
1. Pokok Melaka bahasa Sanskrit dikenali “Amalaka”.
2. Menurut mitos Hindu, “Amalaka” ialah pokok pertama yang hidup di alam semesta.
3. Pokok dikaitkan tempat kediaman tuhan agama Hindu iaitu Brahma, Vishnu dan Shiva.
4. Buah pokok – dikatakan mempunyai kuasa ajaib.
(3) Kegigihan Parameswara
a) Sistem pemerintahan yang teratur.
1. Pembesar bertangungjawab hal ehwal balairung seri.
2. 40 orang bentara – jalankan perintah raja.
3. Biduanda kecil – bawa alat-alat kebesaran diraja.
4. Biduanda dikenali sebagai budak kundang, budak raja, juak-juak, hamba dan orang suruhan raja.b) Kemudahan pelabuhan.
1. Kemudahan di pelabuhan – baiki kapal,bekalan air
2. Sediakan tempat penginapan
c) Hubungan diplomatik
1. Hubungan dgn Siam- elakkan Melaka dari diserang
2. Hubungan diplomatik dengan Siam - pengiktirafan Siam ke atas kedaulatan Melaka.
3. Hubungan dgn China terjalin apabila Laksamana Yin Ching.datang
4. Laksamana Cheng Ho melawat Melaka
5. Parameswara memohon perlindungan China.
6. Melaka menjadi negeri naungan China
7. Melaka hantar ufti.
8. Kerajaan China mengurniakan payung kuning, cap mohor dan sepersalinan pakaian
9. Melaka hantar utusan ke negeri China.
10. Hubungan Melaka dan China menyebabkan Siam dan Majapahit tidak berani menyerang Melaka.
11. Hubungan Melaka-China bangunkan perdagangan
d) Bantuan / Peranan orang laut
1. jaga keselamatan perairan Melaka.
2. mempunyai ciri pahlawan
3. mahir bidang kelautan dan selok-belok Selat Melaka
4. taat dan setia kepada sultan dan kerajaan Melaka.
5. bantu bawa barang dagang ke kapal pedagang .
6. bekalkan hasil laut untuk kegiatan perdagangan
7. Menurut Tome Pires & de Barros pusat petempatan Orang Laut di Bentan, Temasik dan Lingga.
e) Ikatan konsep daulat.
1. Parameswara dibantu oleh rakyatnya :
1. Parameswara berehat di bawah pokok Melaka – terlihat pelanduk menendang anjing perburuannya.
2. Peristiwa dianggap luar biasa kerana pelanduk yang kecil mampu mengalahkan anjing.
3. Tempat tersebut didirikan kerajaan
4. Menamakan nama Melaka sempena nama pokok
b) Berasal daripada istilah Arab.
1. Pedagang Arab – Melaka “Mulaqah” bermaksud “pertemuan”.
2. Melaka disebut “Malakat” bermaksud “perhimpunan segala dagang”.
c) Berasal daripada bahasa Sanskrit.
1. Pokok Melaka bahasa Sanskrit dikenali “Amalaka”.
2. Menurut mitos Hindu, “Amalaka” ialah pokok pertama yang hidup di alam semesta.
3. Pokok dikaitkan tempat kediaman tuhan agama Hindu iaitu Brahma, Vishnu dan Shiva.
4. Buah pokok – dikatakan mempunyai kuasa ajaib.
(3) Kegigihan Parameswara
a) Sistem pemerintahan yang teratur.
1. Pembesar bertangungjawab hal ehwal balairung seri.
2. 40 orang bentara – jalankan perintah raja.
3. Biduanda kecil – bawa alat-alat kebesaran diraja.
4. Biduanda dikenali sebagai budak kundang, budak raja, juak-juak, hamba dan orang suruhan raja.b) Kemudahan pelabuhan.
1. Kemudahan di pelabuhan – baiki kapal,bekalan air
2. Sediakan tempat penginapan
c) Hubungan diplomatik
1. Hubungan dgn Siam- elakkan Melaka dari diserang
2. Hubungan diplomatik dengan Siam - pengiktirafan Siam ke atas kedaulatan Melaka.
3. Hubungan dgn China terjalin apabila Laksamana Yin Ching.datang
4. Laksamana Cheng Ho melawat Melaka
5. Parameswara memohon perlindungan China.
6. Melaka menjadi negeri naungan China
7. Melaka hantar ufti.
8. Kerajaan China mengurniakan payung kuning, cap mohor dan sepersalinan pakaian
9. Melaka hantar utusan ke negeri China.
10. Hubungan Melaka dan China menyebabkan Siam dan Majapahit tidak berani menyerang Melaka.
11. Hubungan Melaka-China bangunkan perdagangan
d) Bantuan / Peranan orang laut
1. jaga keselamatan perairan Melaka.
2. mempunyai ciri pahlawan
3. mahir bidang kelautan dan selok-belok Selat Melaka
4. taat dan setia kepada sultan dan kerajaan Melaka.
5. bantu bawa barang dagang ke kapal pedagang .
6. bekalkan hasil laut untuk kegiatan perdagangan
7. Menurut Tome Pires & de Barros pusat petempatan Orang Laut di Bentan, Temasik dan Lingga.
e) Ikatan konsep daulat.
1. Parameswara dibantu oleh rakyatnya :
i. Orang Melayu
ii. Orang Laut
iii. Orang Asli.
2. Orang Asli bekalkan hasil hutan .
3. Orang Laut bekalkan hasil laut dan menjaga keselamatan Selat Melaka.
4. Orang Melayu menjadi ketua-ketua masyarakat
5. Orang Melayu dilantik sebagai pembesar seperti hulubalang dan biduanda dalam pentadbiran Melaka.
(4) Rumusan
3. Orang Laut bekalkan hasil laut dan menjaga keselamatan Selat Melaka.
4. Orang Melayu menjadi ketua-ketua masyarakat
5. Orang Melayu dilantik sebagai pembesar seperti hulubalang dan biduanda dalam pentadbiran Melaka.
(4) Rumusan
- Parameswara bijak mengatur strategi.
- Sifat kepemimpinan dan wawasan Parameswara sewajarnya dicontohi.
- Keyakinan dan kegigihan Parameswara telah membangunkan Melaka.
Bab 5 : Kegemilangan Melaka
(1) Pentadbiran – pembesar empat lipatan
1. Peranan sultan Melaka :
1. Peranan sultan Melaka :
- Selaraskan kegiatan ekonomi Melaka
- lambang perpaduan rakyat jelata.
- Ketuai hubungan diplomatik.
- ketua agama Islam.
- ketua adat istiadat Melayu.
- Ketua angkatan tentera.
- Lantik pembesar negeri.
2. Sultan dibantu oleh pembesar berempat :
i. Bendahara
ii. Penghulu Bendahari
iii. Temenggung
iv. Laksamana
3. Pembesar Berempat dibantu oleh :
i. Pembesar Berlapan
ii. Pembesar Enam Belas
iii. Pembesar Tiga Puluh Dua
4. Sultan memberi kuasa kepada pembesar untuk mentadbir wilayah, sungai atau pulau.
5. Kawasan pentadbiran pembesar dikenali “Kawasan Pegangan”.
6. Kawasan Pegangan Bendahara di Muar dan Bentan.
7. Kawasan Pegangan Penghulu Bendahari di Sening Ujung dan Kampar.
8. Kawasan Pegangan Laksamana di Temasik.
9. Kawasan Pegangan Hulubalang di Sungai Raya dan Siantan.
10. Temenggung tiada Kawasan Pegangan
11. Sultan melantik pembesar jajahan dan daerah untuk memungut cukai.
12 Kawasan memungut cukai dikenali “Kawasan Pemakanan”.
13. Pembesar menghadap dan memberi ufti
(2) Pusat perdagangana) Kedudukan geografi
1. Di laluan Timur & Barat.
2. Kuasai Selat Melaka
3. Kapal dagang singgah dan tinggal serta dapatkan bekalan makanan dan minuman.
4. Muara Sg Melaka dalam – dapat berlabuh dengan mudah
5. Terlindung drp tiupan angin monsun Barat Daya kerana terdapatnya pulau Sumatera
6. Banjaran Titiwangsa halang tiupan angin monsun Timur Laut ke pelabuhan Melaka.
7. Pedagang Timur datang – ikut angin monsun Timur Laut.
8. Pedagang Barat datang – ikut angin monsun Barat Daya.
9. Ketika menunggu peralihan angin monsun, pedagang timur dan barat berjual beli
10. Pedagang Melaka menjadi orang tengah dalam urusan jual beli antara pedagang
11. Bentuk muka bumi Melaka berbukit-bukau menjadi panduan kepada pedagang yang belayar di Selat Melaka – awasi keselamatan Selat Melaka
b) Peranan Syahbandar
1. Pengurus pelabuhan.
2. melicinkan urusan perdagangan di Melaka.
3. uruskan pasar dan gudang.
4. Jaga keselamatan pedagang
5. Periksa alat timbang, sukat dan mata wang.
6. Hakim di pelabuhan.
7. Kuatkuasakan peraturan keluar masuk kapal.
8. Mengurus cukai.
9. 4 orang Syahbandar :
5. Kawasan pentadbiran pembesar dikenali “Kawasan Pegangan”.
6. Kawasan Pegangan Bendahara di Muar dan Bentan.
7. Kawasan Pegangan Penghulu Bendahari di Sening Ujung dan Kampar.
8. Kawasan Pegangan Laksamana di Temasik.
9. Kawasan Pegangan Hulubalang di Sungai Raya dan Siantan.
10. Temenggung tiada Kawasan Pegangan
11. Sultan melantik pembesar jajahan dan daerah untuk memungut cukai.
12 Kawasan memungut cukai dikenali “Kawasan Pemakanan”.
13. Pembesar menghadap dan memberi ufti
(2) Pusat perdagangana) Kedudukan geografi
1. Di laluan Timur & Barat.
2. Kuasai Selat Melaka
3. Kapal dagang singgah dan tinggal serta dapatkan bekalan makanan dan minuman.
4. Muara Sg Melaka dalam – dapat berlabuh dengan mudah
5. Terlindung drp tiupan angin monsun Barat Daya kerana terdapatnya pulau Sumatera
6. Banjaran Titiwangsa halang tiupan angin monsun Timur Laut ke pelabuhan Melaka.
7. Pedagang Timur datang – ikut angin monsun Timur Laut.
8. Pedagang Barat datang – ikut angin monsun Barat Daya.
9. Ketika menunggu peralihan angin monsun, pedagang timur dan barat berjual beli
10. Pedagang Melaka menjadi orang tengah dalam urusan jual beli antara pedagang
11. Bentuk muka bumi Melaka berbukit-bukau menjadi panduan kepada pedagang yang belayar di Selat Melaka – awasi keselamatan Selat Melaka
b) Peranan Syahbandar
1. Pengurus pelabuhan.
2. melicinkan urusan perdagangan di Melaka.
3. uruskan pasar dan gudang.
4. Jaga keselamatan pedagang
5. Periksa alat timbang, sukat dan mata wang.
6. Hakim di pelabuhan.
7. Kuatkuasakan peraturan keluar masuk kapal.
8. Mengurus cukai.
9. 4 orang Syahbandar :
Syahbandar 1 urus pedagang dari Gujerat
Syahbandar 2 urus pedagang dari China, Champa dan Ryukyu.
Syahbandar 3 urus pedagang dari Kalingga, Pegu, Benggala dan Parsi.
Syahbandar 4 urus pedagang Jawa, Maluku, Banda, Kalimantan, Borneo, Pasai dan Filipina.
c) Peranan Laksamana dan orang laut
1. jaga keselamatan perairan Selat Melaka.
2. kawalan keselamatan oleh orang Laut.
d) Undang-undang Laut Melaka
1. Pastikan aktiviti perdagangan lancar
2. 24 fasal
1. jaga keselamatan perairan Selat Melaka.
2. kawalan keselamatan oleh orang Laut.
d) Undang-undang Laut Melaka
1. Pastikan aktiviti perdagangan lancar
2. 24 fasal
peraturan dan tatatertib berniaga
hukum jenayah yang berlaku di kapal,
larangan-larangan dan tanggungjawab nakhoda, kiwi serta anak kapal. e) Kemudahan di pelabuhan 1. gudang menyimpan barang 2. tempat tinggal pedagang 3. Syahbandar sediakan perahu, kapal jong, lancer, gajah dan pekerja 4 Kemudahan membaiki kapal di pelabuhan 5. Makanan dan minuman kepada pedagang.
f) Sistem cukai & surat kebenaran berniaga
1. cukai berpatutan dan adil
2. Pedagang bayar “Panduan” (cukai rasmi) sebelum berjual beli.
3. Kadarnya berbeza – ikut tempat asal pedagang.
4. Sistem dinamakan sistem cukai berkeutamaan atau cukai mengikut tempat.
5. Pedagang dari Barat seperti India, Tanah Arab, Siam dan Pegu dikenakan cukai 6%.
6. Pedagang tinggal tetap di Melaka -cukai 3%.
7. Pedagang dari China dan Jepun tidak perlu membayar cukai – perlu bawa persembahan atau hadiah kepada sultan
8. Perlu dapatkan surat kebenaran berniaga.9. Surat dianggap sebagai lesen
g) Penggunaan sistem mata wang
1. Matawang diperkenalkan di Melaka
f) Sistem cukai & surat kebenaran berniaga
1. cukai berpatutan dan adil
2. Pedagang bayar “Panduan” (cukai rasmi) sebelum berjual beli.
3. Kadarnya berbeza – ikut tempat asal pedagang.
4. Sistem dinamakan sistem cukai berkeutamaan atau cukai mengikut tempat.
5. Pedagang dari Barat seperti India, Tanah Arab, Siam dan Pegu dikenakan cukai 6%.
6. Pedagang tinggal tetap di Melaka -cukai 3%.
7. Pedagang dari China dan Jepun tidak perlu membayar cukai – perlu bawa persembahan atau hadiah kepada sultan
8. Perlu dapatkan surat kebenaran berniaga.9. Surat dianggap sebagai lesen
g) Penggunaan sistem mata wang
1. Matawang diperkenalkan di Melaka
- Wang logam drp timah-dipanggil calains
- mata wang emas tempatan
2. Mata wang emas, perak dan timah dari Pedir, Pasai, Kembayat & Gujerat
h) Pelabuhan entreport.
1. Pelabuhan entreport - kumpul barangan dari Kepulauan Melayu & edar barangan dari Timur & Barat ke Kepulauan Melayu.
i) Bahasa Melayu sebagai lingua franca
1. Bahasa perantaraan
2. Pedagang asing guna bahasa Melayu
3. Pelbagai jenis bahasa di Melaka
4. Menurut Tom Pires, di pelabuhan Melaka ada 84 bahasa yang berlainan
5. Bahasa Melayu sebagai lingua franca kerana mudah difahami.
(3) Kematangan hubungan luar
h) Pelabuhan entreport.
1. Pelabuhan entreport - kumpul barangan dari Kepulauan Melayu & edar barangan dari Timur & Barat ke Kepulauan Melayu.
i) Bahasa Melayu sebagai lingua franca
1. Bahasa perantaraan
2. Pedagang asing guna bahasa Melayu
3. Pelbagai jenis bahasa di Melaka
4. Menurut Tom Pires, di pelabuhan Melaka ada 84 bahasa yang berlainan
5. Bahasa Melayu sebagai lingua franca kerana mudah difahami.
(3) Kematangan hubungan luar
Hubungan Melaka dengan Pasai
1. Perkahwinan antara Sultan Melaka (Megat Iskandar Shah) dengan puteri Pasai.
2. Pertukaran pendapat ttg hukum agama
3. Melaka dan Pasai dianggap kerajaan setaraf.
4. Apabila berutus surat – guna istilah salam.
5. Melaka bantu Pasai menamatkan huru-hara
6. Melaka memperoleh bekalan lada hitam, emas dan beras dari Pasai.
Hubungan Melaka dengan Jawa
1. bentuk perdagangan .
2. Jawa membekalkan beras, bahan makanan dan rempah kepada Melaka.
Hubungan Melaka dgn negeri naungan
1. Siak & Kampar bekalkan emas kpd Melaka.
2. Melaka menakluki Kampar dan Siak – kuasai hasil perdagangan
3. Kampar dan Siak diberikan taraf naungan.
4. Apabila berutus surat kedua-dua negeri perlu menggunakan istilah sembah.
5. Ufti ke Melaka -bentuk wang atau barangan.
6. Ketika Sultan Melaka melakukan lawatan ke luar negeri, raja negeri naungan perlu mengiringi baginda. Sultan Mansor Shah melawat Majapahit, baginda diiringi oleh raja-raja Pelembang, Jambi dan Lingga.
Hubungan Melaka dengan China
1. Bermula apabila Laksamana Yin Ching melawat Melaka pada tahun 1404.
2. Hubungan perdagangan dan diplomatik.
3. Dapat pengiktirafan dan perlindungan daripada negeri China.
Hubungan Melaka dengan Siam;
1. Bermula dengan hubungan diplomatik.
2. Hantar Tun Telanai & Menteri Jana Putera ke Siam
3. Siam membekalkan kayu jati, beras dan bahan makanan ke Melaka.
Hubungan Melaka dgn Ryukyu (Jepun)
1. Bentuk perdagangan dan diplomatik.
2. Sultan Mansor Shah pernah mengirim surat kepada raja Ryukyu memberitahu tentang tingkahlaku pedagang Ryukyu yang melanggar undang-undang Melaka.
3. Raja Ryukyu membalas surat tersebut.
4. Raja Ryukyu menyanjung kedaulatan, peraturan dan undang-undang Melaka.
Hubungan Melaka dengan Gujerat
1. bentuk perdagangan
2. Pedagang Gujerat bekalkan kain
3. Rempah dari Kepulauan Melayu dibekalkan oleh Melaka.
4. Pedagang Gujerat sebarkan agama Islam ke Melaka
Hubungan Melaka dengan Tanah Arab
1. bentuk perdagangan.
2. Pedagang Arab membeli emas dan rempah dari Kepulauan Melayu melalui Melaka.
3. Mereka membeli teh dan sutera dari China yang terdapat di Melaka.
4. Pedagang China mengembangkan agama Islam di Melaka.
(4) Pusat pengembangan agama Islam
a) Kedatangan agama Islam
1. Abad ke-9, Kedah menerima agama Islam. Bukti – penemuan batu nisan di Tanjung Inggeris, Kedah.
2. Abad ke-13, agama Islam di Terengganu. Bukti – batu bersurat di Kuala Berang
3. Abad ke-15, agama Islam di Melaka apabila Megat Iskandar Shah memeluk agama Islam
b) Cara kedatangan agama Islam ke Melaka
1. Megat Iskandar Shah kahwini puteri raja Pasai yang telah memeluk agama Islam.
2. Menurut Hikayat Raja-raja Pasai dan Bustanus Salatin, Islam disebarkan ke Melaka melalui mubaligh Arab (Syeikh Abdul Aziz dari Makkah)
3. Syeikh Abdul Aziz mengislamkan Raja Sri Maharaja, pembesar dan rakyat Melaka.
4. Pedagang Islam dari Arab dan India berniaga dan berdakwah di Melaka
5. Sifat agama Islam – toleransi, adil dan rasional
c) Faktor-faktor Melaka menjadi pusat penyebaran dan pengajaran agama Islam
1. Pertemuan ulama dari Arab dan Pasai.
2. Ulama menjadi guru yang mengajar ilmu agama kepada sultan, pembesar dan rakyat
3. Pendakwah tempatan keluar dari Melaka untuk menyebarkan Islam ke tempat lain.
4. Pendakwah disediakan tempat tinggal
5. Sultan Melaka menerima baik agama Islam – diikuti oleh pembesar dan rakyat jelata
6. Sultan Mansor Shah hantar Tun Bija Wangsa ke Pasai untuk bertanyakan hal agama.
7. Sultan Muzaffar Shah wujudkan masjid, madrasah dan surau
8. Tempat pusat pengajian ilmu tasawuf.
9. Ahli tasawuf terkenal – Abdul Karim al-Jili – mengarang kitab Insan al-Kamil.
10. Istana Melaka – tempat menterjemah, menyimpan kitab agama dan perpustakaan
11. Kitab terjemahan – Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Muhammad Ali Hanapiah.
12. Sultan Melaka menerapkan musyawarah dalam pentadbiran.
d) Cara Melaka menyebarkan agama Islam 1. Pedagang asing di Melaka memeluk agama Islam. Apabila pulang, sebarkan Islam di tempat asal mereka.
2. Tentera upahan dari Jawa memeluk agama Islam & sebarkan Islam di tempat asal
3. Menyebarkan Islam ke wilayah jajahannya.
4. Raja negeri jajahan memeluk agama Islam
1. Perkahwinan antara Sultan Melaka (Megat Iskandar Shah) dengan puteri Pasai.
2. Pertukaran pendapat ttg hukum agama
3. Melaka dan Pasai dianggap kerajaan setaraf.
4. Apabila berutus surat – guna istilah salam.
5. Melaka bantu Pasai menamatkan huru-hara
6. Melaka memperoleh bekalan lada hitam, emas dan beras dari Pasai.
Hubungan Melaka dengan Jawa
1. bentuk perdagangan .
2. Jawa membekalkan beras, bahan makanan dan rempah kepada Melaka.
Hubungan Melaka dgn negeri naungan
1. Siak & Kampar bekalkan emas kpd Melaka.
2. Melaka menakluki Kampar dan Siak – kuasai hasil perdagangan
3. Kampar dan Siak diberikan taraf naungan.
4. Apabila berutus surat kedua-dua negeri perlu menggunakan istilah sembah.
5. Ufti ke Melaka -bentuk wang atau barangan.
6. Ketika Sultan Melaka melakukan lawatan ke luar negeri, raja negeri naungan perlu mengiringi baginda. Sultan Mansor Shah melawat Majapahit, baginda diiringi oleh raja-raja Pelembang, Jambi dan Lingga.
Hubungan Melaka dengan China
1. Bermula apabila Laksamana Yin Ching melawat Melaka pada tahun 1404.
2. Hubungan perdagangan dan diplomatik.
3. Dapat pengiktirafan dan perlindungan daripada negeri China.
Hubungan Melaka dengan Siam;
1. Bermula dengan hubungan diplomatik.
2. Hantar Tun Telanai & Menteri Jana Putera ke Siam
3. Siam membekalkan kayu jati, beras dan bahan makanan ke Melaka.
Hubungan Melaka dgn Ryukyu (Jepun)
1. Bentuk perdagangan dan diplomatik.
2. Sultan Mansor Shah pernah mengirim surat kepada raja Ryukyu memberitahu tentang tingkahlaku pedagang Ryukyu yang melanggar undang-undang Melaka.
3. Raja Ryukyu membalas surat tersebut.
4. Raja Ryukyu menyanjung kedaulatan, peraturan dan undang-undang Melaka.
Hubungan Melaka dengan Gujerat
1. bentuk perdagangan
2. Pedagang Gujerat bekalkan kain
3. Rempah dari Kepulauan Melayu dibekalkan oleh Melaka.
4. Pedagang Gujerat sebarkan agama Islam ke Melaka
Hubungan Melaka dengan Tanah Arab
1. bentuk perdagangan.
2. Pedagang Arab membeli emas dan rempah dari Kepulauan Melayu melalui Melaka.
3. Mereka membeli teh dan sutera dari China yang terdapat di Melaka.
4. Pedagang China mengembangkan agama Islam di Melaka.
(4) Pusat pengembangan agama Islam
a) Kedatangan agama Islam
1. Abad ke-9, Kedah menerima agama Islam. Bukti – penemuan batu nisan di Tanjung Inggeris, Kedah.
2. Abad ke-13, agama Islam di Terengganu. Bukti – batu bersurat di Kuala Berang
3. Abad ke-15, agama Islam di Melaka apabila Megat Iskandar Shah memeluk agama Islam
b) Cara kedatangan agama Islam ke Melaka
1. Megat Iskandar Shah kahwini puteri raja Pasai yang telah memeluk agama Islam.
2. Menurut Hikayat Raja-raja Pasai dan Bustanus Salatin, Islam disebarkan ke Melaka melalui mubaligh Arab (Syeikh Abdul Aziz dari Makkah)
3. Syeikh Abdul Aziz mengislamkan Raja Sri Maharaja, pembesar dan rakyat Melaka.
4. Pedagang Islam dari Arab dan India berniaga dan berdakwah di Melaka
5. Sifat agama Islam – toleransi, adil dan rasional
c) Faktor-faktor Melaka menjadi pusat penyebaran dan pengajaran agama Islam
1. Pertemuan ulama dari Arab dan Pasai.
2. Ulama menjadi guru yang mengajar ilmu agama kepada sultan, pembesar dan rakyat
3. Pendakwah tempatan keluar dari Melaka untuk menyebarkan Islam ke tempat lain.
4. Pendakwah disediakan tempat tinggal
5. Sultan Melaka menerima baik agama Islam – diikuti oleh pembesar dan rakyat jelata
6. Sultan Mansor Shah hantar Tun Bija Wangsa ke Pasai untuk bertanyakan hal agama.
7. Sultan Muzaffar Shah wujudkan masjid, madrasah dan surau
8. Tempat pusat pengajian ilmu tasawuf.
9. Ahli tasawuf terkenal – Abdul Karim al-Jili – mengarang kitab Insan al-Kamil.
10. Istana Melaka – tempat menterjemah, menyimpan kitab agama dan perpustakaan
11. Kitab terjemahan – Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Muhammad Ali Hanapiah.
12. Sultan Melaka menerapkan musyawarah dalam pentadbiran.
d) Cara Melaka menyebarkan agama Islam 1. Pedagang asing di Melaka memeluk agama Islam. Apabila pulang, sebarkan Islam di tempat asal mereka.
2. Tentera upahan dari Jawa memeluk agama Islam & sebarkan Islam di tempat asal
3. Menyebarkan Islam ke wilayah jajahannya.
4. Raja negeri jajahan memeluk agama Islam
- jamin keselamatan
- tanda taat setia kepada sultan Melaka.
5. Mubaligh, ulama & ahli sufi sebarkan Islam ke Jawa, Kalimantan dan selatan Filipina.
6. Berdakwah secara berhemah
7. Perkahwinan politik - Perkahwinan puteri Sultan Mansor Shah dgn putera Raja Siak – agama Islam ke Siak.
8 Sultan Alauddin Riayat Shah hantar ahli agama mengajar ilmu agama kepada raja dari Pahang, Kampar dan Inderagiri.
e) Kesan kedatangan agama Islam
1. Institusi kesultanan gantikan sistem beraja.
2. Konsep devaraja dimansuhkan.
3. Raja bergelar sultan
4. Sultan Muhammad Shah – raja Melaka pertama menggunakan gelaran sultan.
5. Ulama menasihati sultan dalam hal pemeritahan agar memerintah dengan adil.
6. Undang-undang fikah pengaruhi Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut
7. Masjid &madrasah – pengajian agama Islam.
8. Pengajian al-Quran – asas sistem pendidikan
9. Bahasa Melayu – bahasa lingua franca.
10. Tulisan jawi diperkenalkan
11. Agama Islam pengaruhi budaya masyarakat
12. Pengaruh pada bidang seni
13. Tulisan khat dan ukiran corak bunga dan geometri serta ayat-ayat al-Quran dan hadis digunakan dalam ukiran dan penulisan.
14. Amalan masyarakat dipengaruhi unsur Islam
6. Berdakwah secara berhemah
7. Perkahwinan politik - Perkahwinan puteri Sultan Mansor Shah dgn putera Raja Siak – agama Islam ke Siak.
8 Sultan Alauddin Riayat Shah hantar ahli agama mengajar ilmu agama kepada raja dari Pahang, Kampar dan Inderagiri.
e) Kesan kedatangan agama Islam
1. Institusi kesultanan gantikan sistem beraja.
2. Konsep devaraja dimansuhkan.
3. Raja bergelar sultan
4. Sultan Muhammad Shah – raja Melaka pertama menggunakan gelaran sultan.
5. Ulama menasihati sultan dalam hal pemeritahan agar memerintah dengan adil.
6. Undang-undang fikah pengaruhi Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut
7. Masjid &madrasah – pengajian agama Islam.
8. Pengajian al-Quran – asas sistem pendidikan
9. Bahasa Melayu – bahasa lingua franca.
10. Tulisan jawi diperkenalkan
11. Agama Islam pengaruhi budaya masyarakat
12. Pengaruh pada bidang seni
13. Tulisan khat dan ukiran corak bunga dan geometri serta ayat-ayat al-Quran dan hadis digunakan dalam ukiran dan penulisan.
14. Amalan masyarakat dipengaruhi unsur Islam
- upacara khatam al-Quran
- majlis kesyukuran
- kenduri arwah.
(5) Pusat kegiatan ilmu
a) Istana – pusat kegiatan intelektual
1. Tempat berkumpulnya cerdik pandai
2. Tugas jurutulis
1. Tempat berkumpulnya cerdik pandai
2. Tugas jurutulis
- mengarang surat rasmi raja
- menggubal perjanjian
- menjadi guru kepada anak-anak raja.
3. Tugas pengarang
- mengarang sejarah
- menghasilkan pelbagai jenis kesusasteraan
- menyusun salasilah raja
- mencatat diari istana.
4. Tugas ulama
- menulis kitab
- menterjemah kitab agama Islam.
5. Golongan cerdik pandai kuasai bahasa asing
6. Kegiatan menterjemah dan menyadur karya sastera Arab dan Parsi dilakukan di istana
7. Contoh Karya sastera terjemahan
6. Kegiatan menterjemah dan menyadur karya sastera Arab dan Parsi dilakukan di istana
7. Contoh Karya sastera terjemahan
- Hikayat Amir Hamzah
- Hikayat Muhammad Ali Hanapiah
- Hikayat Iskandar Zulkarnain
- Hikayat Hang Tuah
- Hikayat Bayan Budiman
Bab 6 : Kemerosotan Melaka
(1) Faktor kemerosotan Melaka
a) Kelemahan dan kepemimpinan
1. Selepas kematian Bendahara Tun Perak, diganti oleh Bendahara Tun Mutahir.
2. Tun Mutahir bersikap pilih kasih
3. Timbul perasaan iri hati pembesar lain terhadap Bendahara Tun Mutahir.
4. Tun Mutahir difitnah cuba mengatasi kekayaan sultan Melaka.
5. Sultan Mahmud Shah jatuhkan hukum bunuh terhadap Tun Mutahir dan ahli keluarganya tanpa usul periksa.
6. Selepas sultan menyedari kesilapannya, beginda serahkan pemerintahan negeri kepada puteranya Raja Ahmad sebagai sultan Melaka.
7. Sultan Ahmad Shah pemerintah lemah dan tidak cekap.
8. Bendahara Tun Perpatih Putih yang gantikan Tun Mutahir – uzur/sakit
9. Pentadbiran lemah kerana :
a) Kelemahan dan kepemimpinan
1. Selepas kematian Bendahara Tun Perak, diganti oleh Bendahara Tun Mutahir.
2. Tun Mutahir bersikap pilih kasih
3. Timbul perasaan iri hati pembesar lain terhadap Bendahara Tun Mutahir.
4. Tun Mutahir difitnah cuba mengatasi kekayaan sultan Melaka.
5. Sultan Mahmud Shah jatuhkan hukum bunuh terhadap Tun Mutahir dan ahli keluarganya tanpa usul periksa.
6. Selepas sultan menyedari kesilapannya, beginda serahkan pemerintahan negeri kepada puteranya Raja Ahmad sebagai sultan Melaka.
7. Sultan Ahmad Shah pemerintah lemah dan tidak cekap.
8. Bendahara Tun Perpatih Putih yang gantikan Tun Mutahir – uzur/sakit
9. Pentadbiran lemah kerana :
i. Tiada pemimpin berwibawa
ii. Berlaku rasuah
iii. Fitnah berleluasa.
10. Sistem cukai sedia ada tidak diamalkan, – kadar cukai yang tinggi dikenakan.
11. Kesannya pedagang memilih pelabuhan lain seperti Acheh, Bantam, Patani dan Brunei.
b) Masalah perpaduan
1. Perlantikan Tun Mutahir sebagai bendahara Melaka menimbulkan semula persaingan orang Melayu dengan orang India Muslim.
2. Persaingan berlaku kerana amalan pilih kasih dalam pentadbiran.
3. Perebutan pengaruh wujud antara Laksamana Khoja Hassan dengan Tun Mutahir (keturunan India Muslim).
4. Raja Mendeliar memfitnah Tun Mutahir yang dikatakan cuba mengatasi kekayaan sultan.
5. Akibatnya sultan membunuh Tun Mutahir dan keluarganya tanpa usul periksa.
6. Rakyat Melaka berpecah belah,
7. Perdagangan Melaka merosot.
8. Keutuhan kerajaan terjejas.
c) Kelemahan askar Melaka
1. Askar Melaka menggunakan senjata tradisional seperti :
11. Kesannya pedagang memilih pelabuhan lain seperti Acheh, Bantam, Patani dan Brunei.
b) Masalah perpaduan
1. Perlantikan Tun Mutahir sebagai bendahara Melaka menimbulkan semula persaingan orang Melayu dengan orang India Muslim.
2. Persaingan berlaku kerana amalan pilih kasih dalam pentadbiran.
3. Perebutan pengaruh wujud antara Laksamana Khoja Hassan dengan Tun Mutahir (keturunan India Muslim).
4. Raja Mendeliar memfitnah Tun Mutahir yang dikatakan cuba mengatasi kekayaan sultan.
5. Akibatnya sultan membunuh Tun Mutahir dan keluarganya tanpa usul periksa.
6. Rakyat Melaka berpecah belah,
7. Perdagangan Melaka merosot.
8. Keutuhan kerajaan terjejas.
c) Kelemahan askar Melaka
1. Askar Melaka menggunakan senjata tradisional seperti :
i. keris, tombak
ii. panah
iii. perisai
iv. sumpit beracun.
2. Askar Melaka mempunyai senjata seperti senapang dan meriam.
3. Senjata Portugis lebih baik, contohnya meriam Portugis boleh menembak dari jarak yang lebih jauh lagi.
3. Senjata Portugis lebih baik, contohnya meriam Portugis boleh menembak dari jarak yang lebih jauh lagi.
4. Angkatan perang Melaka didapati tidak mempunyai struktur yang lengkap
5. Angkatan perang Portugis dipimpin oleh Alfonso de Albuquerque yang dilantik oleh Raja Portugal untuk mengetuai serangan.
6. Askar Portugis lebih terlatih dan mendapat sokongan dari pangkalan tentera mereka di Goa, India.
7. Askar upahan Melaka dari Jawa melarikan diri ketika Portugis menyerang Melaka
(2) Kedatangan Portugis
a) Sebab kedatangan.
5. Angkatan perang Portugis dipimpin oleh Alfonso de Albuquerque yang dilantik oleh Raja Portugal untuk mengetuai serangan.
6. Askar Portugis lebih terlatih dan mendapat sokongan dari pangkalan tentera mereka di Goa, India.
7. Askar upahan Melaka dari Jawa melarikan diri ketika Portugis menyerang Melaka
(2) Kedatangan Portugis
a) Sebab kedatangan.
1. Sebab Portugis ke Timur ialah Gospel (agama), Gold (ekonomi) dan Glory (politik).
2. Putera Henry mendorong pelayar dan orang Portugis belayar ke Timur.
3. Portugis menemui jalan laut ke Timur.
4. Bartholomew Diaz berjaya sampai ke Tanjung Harapan di selatan Afrika.
5. Vasco da Gama sampai di India
6. Lopez de Squeira tiba di Melaka.
7. Portugis ingin meneruskan Perang Salib.
8. Menghancurkan kerajaan Islam di Timur termasuk Melaka yang menjadi pusat perkembangan dan penyebaran Islam.
9. Ingin menyebarkan gama Kristian di Timur
10. Ingin menguasai perdagangan rempah yang dikuasai oleh pedagang Islam.
11. Pedagang Islam yang mendapat bekalan rempah daripada pelabuhan Melaka menjual dengan harga yang tinggi di Eropah.
12. Pada pandangan Portugis, jika menguasai Selat Melaka mereka akan mendapat keuntungan yang lumayan.
13. Rempah ratus diperlukan di Eropah untuk :
2. Putera Henry mendorong pelayar dan orang Portugis belayar ke Timur.
3. Portugis menemui jalan laut ke Timur.
4. Bartholomew Diaz berjaya sampai ke Tanjung Harapan di selatan Afrika.
5. Vasco da Gama sampai di India
6. Lopez de Squeira tiba di Melaka.
7. Portugis ingin meneruskan Perang Salib.
8. Menghancurkan kerajaan Islam di Timur termasuk Melaka yang menjadi pusat perkembangan dan penyebaran Islam.
9. Ingin menyebarkan gama Kristian di Timur
10. Ingin menguasai perdagangan rempah yang dikuasai oleh pedagang Islam.
11. Pedagang Islam yang mendapat bekalan rempah daripada pelabuhan Melaka menjual dengan harga yang tinggi di Eropah.
12. Pada pandangan Portugis, jika menguasai Selat Melaka mereka akan mendapat keuntungan yang lumayan.
13. Rempah ratus diperlukan di Eropah untuk :
i. mengawet makanan
ii. menyedapkan makanan seperti daging
iii. memanaskan badan.
b) Portugis menguasai Melaka.
1. Lopez de Sequeira dan angkatannya dihantar oleh Raja Portugal ke Melaka untuk memulakan hubungan
2. Kedatangan mereka mulanya disambut baik oleh Sultan Mahmud Shah.
3. Dibenarkan berniaga di Melaka dan dijamin keselamatan mereka oleh sultan Melaka.4. Pedagang Islam dari Jawa dan Gujerat mendapat maklumat bahawa kedatangan Portugis untuk menguasai perdagangan dan menentang Islam.
5. Perkara ini disampaikan kepada Bendahara Tun Mutahir.
6. Tun Mutahir menasihatkan sultan agar menangkap orang Portugis termasuk pegawai kanan mereka Ruy de Araujo.
7. Beberapa orang Portugis yang ditangkap mati dibunuh.
8. Lopez de Sequeira dan beberapa pengikutnya berjaya lari ke Goa.
9. Raja Portugal hantar angkatan laut pimpinan Alfonso de Albuquerque untuk menyerang Melaka.
10. Alfonso menuntut
i. pembebasan tawanan Portugal
ii. menuntut ganti rugi
iii. meminta mendirikan kubu di Melaka.
11. Sultan Mahmud menolak tuntutan Alfonso
12 Alfonso bertindak menyerang Melaka.
13. Serangan pertama Alfonso – jambatan Sungai Melaka dikuasai.
14. Kejayaan Alfonso kerana Si Kitol memberi maklumat tentang kekuatan pertahanan Melaka kepada Portugis.
15. Melaka yang diketuai oleh Sultan Ahmad Shah melancarkan serangan balas sehingga askar Portugis terpaksa berundur.
16. Semangat perjuangan askar Melaka membara apabila mendengar kisah Hikayat Muhammad Ali Hanafiah.
17. Dalam serangan kedua – Alfonso berjaya menguasai Melaka.
18. Sultan Ahmad Shah, Sultan Mahmud Shah bersama keluarga, pembesar dan rakyat berundur ke Muar.
19 Kemudiannya berundur ke Pahang
20. Seterusnya ke Bentan.
21. Di Bentan, Sultan Mahmud Shah mendirikan sebuah kerajaan baru selepas kemangkatan anaknya Sultan Ahmad Shah.
(3) Rumusan
1. Usaha mempertahankan kedaulatan bangsa ditunjukkan oleh Sultan Mahmud Shah, Sultan Ahmad Shah serta rakyat Melaka harus disanjung.
2. Kita harus mengambil iktibar daripada kejatuhan Melaka di tangan Portugis supaya peristiwa pahit tidak akan berulang lagi.
12 Alfonso bertindak menyerang Melaka.
13. Serangan pertama Alfonso – jambatan Sungai Melaka dikuasai.
14. Kejayaan Alfonso kerana Si Kitol memberi maklumat tentang kekuatan pertahanan Melaka kepada Portugis.
15. Melaka yang diketuai oleh Sultan Ahmad Shah melancarkan serangan balas sehingga askar Portugis terpaksa berundur.
16. Semangat perjuangan askar Melaka membara apabila mendengar kisah Hikayat Muhammad Ali Hanafiah.
17. Dalam serangan kedua – Alfonso berjaya menguasai Melaka.
18. Sultan Ahmad Shah, Sultan Mahmud Shah bersama keluarga, pembesar dan rakyat berundur ke Muar.
19 Kemudiannya berundur ke Pahang
20. Seterusnya ke Bentan.
21. Di Bentan, Sultan Mahmud Shah mendirikan sebuah kerajaan baru selepas kemangkatan anaknya Sultan Ahmad Shah.
(3) Rumusan
1. Usaha mempertahankan kedaulatan bangsa ditunjukkan oleh Sultan Mahmud Shah, Sultan Ahmad Shah serta rakyat Melaka harus disanjung.
2. Kita harus mengambil iktibar daripada kejatuhan Melaka di tangan Portugis supaya peristiwa pahit tidak akan berulang lagi.
Comments
Post a Comment