Sejarah Bab1,2 -Tingkatan2

SEJARAH TINGKATAN DUA

BAB 1 – KEDUDUKAN STRATEGIK MENDORONG PENGUASAAN BRITISH

Pengaruh British di Kedah

(Teks m/s: 4-6)

• sebelum tahun 1791 Pulau Pinang adalah sebahagian dari wilayah Kedah
• Kedah pula terletak di bawah naunganSiam
• terkenal sebagai sebuah kuasa maritim
• Syarikat Hindia Timur Inggeris (SHTI) tertarik dengan kegemilangan Kedah terutamanya di PulauPinang

Sebab-Sebab SHTI Tertarik dengan Kedah

a) Kedah Sebagai Pelabuhan Persinggahan

• kedudukan Kedah strategik di laluan antara timur dan barat
• banyak terdapat kemudahan seperti bekalan air, bekalan makanan dan tempat membaiki kapal
• pedagang singgah sebelum belayar keCanton,China
• tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun

b) Kedah Sebagai Pusat Pengumpulan Barang Dagangan

• banyak barang dagangan terdapat di Kedah yang dibawa dari negara luar sepertiChina
• teh dariChinadiperlukan oleh SHTI
• Chinaperlukan emas, perak, bijih timah dan lada hitam dari Kepulauan Melayu

c) Kedah Sebagai Pangkalan Tentera

• SHTI perlukan Pulau Pinang sebagai pangkalan tenteranya
• SHTI bersaing kuasa perdagangan dengan Perancis di India
• Pulau Pinang dijadikan pangkalan tentera untuk mempertahankanIndiadari serangan Perancis

Ancaman-Ancaman di Kedah

• Kuala Kedah berkembang sebagai pelabuhan entrepot di Kepulauan Melayu
• pemimpin mengamalkan dasar buka pintu dalam pentadbiran
• Kuala Kedah maju sebagai pusat perdagangan antarabangsa
• para pemimpin Kedah menghadapi tentangan dan ancaman dalam usaha mengekalkan kedaulatan Kedah dariBugis,SiamdanBurma

i)  Ancaman Bugis Dari Selangor

• akhir abad ke-18 keadaan politik Kedah tidak stabil kerana perebutan takhta antara pembesar-pembesar
• keadaan ini mengancam kedaulatan Kedah
• tahun 1770 Sultan Muhammad Jiwa melantik Tunku Abdullah sebagai Raja Muda Kedah
• kerabat diraja Kedah tidak bersetuju kerana Tunku Abdullah bukan anak gahara
• kerabat diraja Kedah berpakat dengan Bugis di Selangor untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa
• tentera Bugis pimpinan Raja Haji menyerang dan menawan Kuala Kedah dan Alor Setar
• Sultan Kedah terpaksa berundur ke Kangar
• Sultan Muhammad Jiwa dapatkan bantuan tentera dari firma Jourdain Sullivan and de Souza
• tahun 1771 firma telah menghantar Francis Light ke Kedah untuk berunding
• perjanjian telah ditandatangani yang membenarkan firma berniaga di Kuala Kedah
• firma dikehendaki membantu Kedah dalam ketenteraan
• Sultan Kedah membatalkan perjanjian apabila firma tidak membantu Kedah menyerang Bugis di Selangor

(ii) Ancaman Siam

• Kedah menghentikan penghantaran bunga emas kepadaSiamsemasaSiamberperang denganBurma(1753-1781)
• selepas perang tamatSiammenjadi kuasa yang kuat dan menuntut Kedah menghantar bunga emas, wang dan tenaga manusia
• Kedah berasa terancam
• Sultan Abdullah (1778-1797) mendapatkan bantuan tentera SHTI
• Sultan Kedah menawarkan Pulau Pinang sebagai hadiah sekiranya SHTI sanggup melindungi Kedah dari ancamanSiam
• Francis Light sedar tentang kepentingan Pulau Pinang sebagai pelabuhan dan pangkalan tentera
• SHTI bersetuju untuk membantu Kedah

Francis Light di Pulau Pinang

 (Teks m/s: 7-9)

• SHTI bersaing dengan Belanda di semenanjung Tanah Melayu
• SHTI bimbang dasar monopoli Belanda menjejaskan perdagangan mereka
• SHTI anggap tawaran Sultan Abdullah yang membenarkan mereka menduduki Pulau Pinang sebagai ‘pucuk dicita ulam mendatang’
• Francis Light menandatangani perjanjian secara peribadi dengan Sultan Abdullah pada tahun 1786 iaitu Perjanjian Inggeris-Kedah
• Sultan Abdullah membenarkan Francis Light menduduki Pulau Pinang dengan syarat Francis Light memberi bantuan tentera apabila perlu
• Pada 11 Ogos 1786 upacara menaikkan bendera rasmi British iaitu Union Jack diadakan
• nama Pulau Pinang ditukar kepada Prince of Wales Island oleh Francis Light
• ibu negeri Pulau Pinang dinamakan Georgetowniaitu sempena nama Raja England– King George III
• tahun 1787 sebanyak 42 buah kapal berlabuh di Pulau Pinang
• tahun 1790 bilangan kapal bertambah kepada 104 buah
• bermulanya penjajahan British di Tanah Melayu

Syarat Perjanjian Inggeris-Kedah 1786

• SHTI bantu Kedah sekiranya Kedah diserang musuh
• SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah
• SHTI berjanji akan membayar sebanyak 30 000 dolar Sepanyol setahun kepada sultan sebagai pampasan

Pulau Pinang Diambil British Secara Rasmi

• tahun 1786Siammenakluk Patani dan mengancam Kedah
• Sultan Abdullah menuntut SHTI memberi bantuan tentera (seperti dalam perjanjian 1786)
• SHTI enggan membantu dengan alasan SHTI tidak terlibat dengan perjanjian
• SHTI juga mahu menjaga kepentingan perdagangan denganSiam
• Sultan Abdullah mendesak Francis Light meninggalkan PulauPinangkerana tidak menenpati janji
• Francis Light enggan dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolah oleh Sultan Abdullah
• Sultan Abdullah berasa marah dan tertipu dengan tindakan Francis Light
• Tahun 1791 Sultan Abdullah menyediakan angkatan laut di Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang
• Sultan Abdullah mendapat bantuan dari Riau, Siak dan Selangor
• Francis Light minta bantuan dari British menyerang kubu Sultan Abdullah di Seberang Perai
• Sultan Abdullah tewas
• Sultan Abdullah terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah pada 1 Mei 1791
• kesan-kesan:

– SHTI menduduki Pulau Pinang secara rasmi

– sebagai ganjaran SHTi membayar 6000 dolar Sepanyol setiap tahun kepada Sultan Abdullah

– George Leith dilantik sebagai Gabenor Pulau Pinang yang pertama

SHTI Mengambil Seberang Perai

(Teks m/s: 10-12)

• 2 sebab SHTI memerlukan Seberang Perai;

i. Seberang Perai sebagai benteng mempertahankan serangan terhadap Pulau Pinang oleh pihak musuh

ii. Seberang Perai subur dan sesuai untuk pertanian bagi menampung makanan di PulauPinang

• SHTI mengambil kesempatan kerana Sultan Dziauddin memerlukan bantuan tentera bagi menghadapi ancamanSiam
• terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Perikatan dengan gabenorLeithpada Jun 1800
• kesan – SHTI menduduki PulauPinangdan menukar nama kepada Province Wellesley

Syarat Perjanjian Persahabatan dan Perikatan 1800

• Sultan Kedah menyerahkan Seberang Perai
• SHTI membayar 10 000 dolar Sepanyol setahun bagi PulauPinangdan Seberang Perai
• SHTI tidak membantu Kedah apabilaSiammenyerang Kedah pada November 1821
• rakyat Kedah terpaksa berjuang sendiri
• Kedah tewas dan ditaklukiSiam
• Jun 1826 RajaSiam  Rama III menandatangani perjanjian dengan Henry Burney di Bangkok iaitu Perjanjian Burney 1826

Syarat Perjanjian Burney 1826

• British mengiktiraf  ketuananSiamterhadap Kedah
• Sultan Kedah iaitu Sultan Ahmad Tajuddin II tidak dibenarkan tinggal di Kedah, Pulau Pinang, Seberang Perai, Perak, Selangor danBurma
• British tidak membantu sultan Kedah menyerangSiamdan jajahan takluknya
• British akan menghantar balik sultan Kedah yang berlindung di Pulau Pinang ke Kedah dan Kedah hendaklah membayar ufti bunga emas kepadaSiam
• Siammengiktiraf pendudukan British di PulauPinangdan Seberang Perai

Perluasan Kuasa British di Singapura

(Teks m/s: 13-18)

Sebab-Sebab British Bertapak di Singapura:

i. SHTI gagal memajukan Pulau Pinang

• Pulau Pinang gagal mencapai kemajuan
• kedudukan Pulau Pinang jauh ke utara Selat Melaka menyebabkannya gagal bersaing sebagai pelabuhan di Kepulauan Melayu
• kebanyakan kapal dagang berdagang di Betawi, Riau dan Lingga

ii. Keinginan British mempunyai pelabuhan strategik

• perdagangan SHTI denganChinasemakin penting
• barang daganganChinaseperti teh, sutera, kapas dan bahan pencelup mendapat pasaran lumayan di Eropah
• SHTI memerlukan pelabuhan strategik di selatan Selat Melaka bertujuan untuk menguasai laluan perdagangan antaraIndiadanChina
• SHTI menguasai Melaka dan Betawi semasa Perang Napoleon (1793-1814)
• selepas Perang Napoleon tamat British terpaksa memulangkan Melaka dan Betawi kepada Belanda
• Belanda mengenakan cukai yang tinggi dan memberi layanan buruk kepada pedagang British di Betawi
• Stamfordraffles ditugaskan mencari pelabuhan baru
• Rafflescubamembuka pelabuhan diPalembang, Acheh dan Riau tetapi gagal
• hasrat British untuk menyaingi pengaruh Belanda tidak berhasil

iii. Singapura sebagai pangkalan perdagangan yang strategik

• merupakan sebahagian wilayah Johor
• kedudukannya strategik di bahagian selatan semenanjung Tanah Melayu dapat mengawal laluan perdagangan di  Selat Melaka dan Selat Sunda
• Singapura sesuaisebagai pelabuhan bebas dan pangkalan British untuk menyaingi Belanda di Betawi
• Raffles mencadangkan kepada SHTI supaya mendirikan pangkalan baru di Singapura
• Raffles yakin Singapura dapat menyekat kuasa monopoli Belanda di Kepulauan Melayu
• Raffles menghadapi masalah kerana Sultan Johor iaitu Sultan Abdul Rahman berada di bawah pengaruh Belanda

Cara-Cara Raffles (British) Menguasai Singapura:

• Raffles mendarat di Singapura pada 12 Januari 1819
• Pada 30 Januari 1819 Raffles memaksa Temenggung Abdul Rahman (Pemerintah Singapura dan Tanah Besar Johor) menandatangani perjanjian yang membenarkan British membina loji di Singapura
• Temenggung Abdul Rahman  menandatanganinya kerana bimbang diserang oleh British

Syarat Perjanjian 30 Januari 1819

• SHTI boleh mendirikan loji di Singapura
• SHTI bersetuju melindungi Temenggung Abdul Rahman dari ancaman dalam dan luar negeri
• SHTI akan membayar sebanyak 3000 dolar Sepanyol setahun kepada Temenggung Abdul Rahman
• SHTI tidak membenarkan Temenggung Abdul Rahman membuat hubungan dengan kuasa Barat lain
• perjanjian antara Raffles dan Temenggung Abdul Rahman ini tidak sah kerana tidak dipersetujui Sultan Johor iaitu Sultan Abdul Rahman
• Raffles merancang untuk memperdayakan Sultan Abdul Rahman dan Belanda
• Raffles menggunakan helah dengan menghidupkan semula masalah pewarisan takhta yang berlaku tahun 1812
• Raffles memperalatkan Tengku Hussein yang kecewa kerana tidak ditabal sebagai Sultan Johor
• Raffles berjaya memujuk Temenggung Abdul Rahman supaya menjemput Tengku Hussein ke Singapura untuk ditabal sebagai Sultan Johor yang baru
• pada 6 Februari 1819 Sultan Hussein mengiktiraf perjanjian awal antara Temenggung Abdul Rahman dengan Raffles yang dibuat pada 30 Januari 1819
• SHTI mula bertapak secara rasmi di Singapura
• pertabalan Sultan Hussein menyebabkan Johor menpunyai dua prang sultan iaitu Sultan Hussein di Singapura (diperintah oleh Temenggung Abdul Rahman) dan Sultan Abdul Rahman di Lingga
• British melantik Residennya di Singapura iaitu William Farquhar (1819-1823) dan John  Crawford (1823-1826)

Kuasa British di Singapura Secara Rasmi:

• tahun 1819 British belum lagi menguasai Singapura secara rasmi
• pada 7 Jun 1823 Raffles menandatangani perjanjian dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman yang membolehkan SHTI menguasai Singapura dan pulau-pulau disekitarnya
• pada 2 Ogos 1824 perjanjian ditandatangani antara Residen Singapura John Crawford dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman
• kesannya – Sultan Hussein terpaksa menyerahkan Singapura secara rasmi kepada SHTI

Syarat Perjanjian 7 Jun 1823

• Sultan Hussein terima bayaran 1500 dolar Sepanyol dan Temenggung Abdul Rahman sebanyak 800 dolar Sepanyol sebulan
• Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman tidak berhak menerima atau mengutip cukai dari tongkang  Cina
• SHTI berkuasa di seluruh pulau Singapura dan pulau-pulau berdekatan kecuali kawasan atau pulau kediaman Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman
• undang-undang British dikuatkuasakan

Syarat Perjanjian 2 Ogos 1819

• Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman menyerahkan Singapura kepada SHTI buat selama-lamanya
• Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman hendaklah membenarkan pedagang-pedagang bebas berdagang di Johor dan wilayah takluknya
• Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman atau warisnya boleh menetap di tanah milik baginda di Singapura atau berpindah dari Singapura

• SHTI mengarahkan Temenggung Abdul Rahman memindahkan pusat pentadbiran dari Kuala Sungai Singapura ke Teluk Belanga
• alasan SHTI ialah untuk memajukan Singapura
• SHTI mengambil tanah-tanah di Kampung Gelam dan Teluk Belanga
• tahun 1866 pusat pemerintahan Johor di Teluk Belanga dipindahkan ke Johor Bharu

Pertikaian Inggeris-Belanda dan Perpecahan Kepulauan Melayu

(Teks m/s: 19-20)

• Belanda tidak puas hati dengan petempatan Raffles di Singapura
• alasan Belanda ialah Singapura berada di bawah lingkungan pengaruh Belanda dan Singapura akan menjejaskan perdagangan Belanda di Betawi
• kesan pertikaian ialah;

a) Hubungan Belanda-Inggeris tegang

b) British enggan menyerahkan Singapura kepada Belanda kerana potensi Singapura sebagai pelabuhan bebas dan pangkalan tentera British

c) Satu perjanjian ditandatangani iaitu Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 (Persetiaan London)

Syarat Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 (Persetiaan London)

• Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura
• Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu
• British menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda dan Belanda menyerahkan Melaka kepada British
• British berjanji tidak akan membuka petempatan baru ke selatan Singapura

Kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

• Kepulauan Melayu terbahagi dua;

a) British menguasai Tanah Melayu dan Singapura di Utara

b) Belanda menguasai Kepulauan Riau dan Lingga di Selatan

• British dapat meluaskan pengaruh di Tanah Melayu tanpa  gangguan kuasa-kuasa Barat lain
• Melaka menjadi hak British dan membolehkan British menguasai laluan perdagangan di Selat Melaka
• Kerajaan Johor berpecah dua iaitu;

a) Johor dan Singapura menjadi hak British

b) Kepulauan Riau dan Lingga menjadi hak Belanda

Penubuhan Negeri-Negeri Selat – NNS (Teks m/s: 21-13

• tahun 1824 SHTI menguasai Pulau Pinang, Melaka dan Singapura
• Pulau Pinang ditadbir oleh Leftenan Gabenor
• Singapura dan Melaka ditadbir oleh Residen
• tahun 1826 ketiga-tiganya disatukan di bawah satu pentadbiran iaitu NNS
• tujuan adalah untuk menyeragamkan pentadbiran dan menjimatkan perbelanjaan
• ibu negeri NNS pertama ialah Pulau Pinang
• tahun 1832 ibu negeri NNS dipindahkan dari PulauPinangke Singapura
• alasannya kerana kedudukan Singapura lebih strategik dan menguntungkan

Pentadbiran di Negeri-Negeri Selat

• pentadbiran NNS diketuai oleh Gabenor
• Gabenor menerima arahan daripada Gabenor Jeneral British di India
• Gabenor NNS dibantu oleh Residen Konsuler bagi setiap negeri di PulauPinang, Singapura dan Melaka
• semua dasar dan undang-undang NNS digubal oleh Gabenor Jeneral British di India
• kesan-kesannya;

a) Penduduk dan pedagang tempatan tidak puas hati kerana NNS ditadbir  seperti Tanah JajahanIndia

b) Saudagar-saudagar British di NNS merayu dan mendesak supaya dipindahkan pentadbiran keLondon

c) Pada 1 April 1867 NNS diisytiharkan sebagai Tanah jajahan British dan diletakkan di bawah Pejabat Tanah Jajahan di London

d) Majlis Perundangan ditubuhkan bagi membolehkan NNS meluluskan undang-undang sendiri

Sebab-Sebab Perpindahan Pentadbiran NNS DariIndiaKe London (1867)

• SHTI di India tidak mengambil berat tentang kebajikan NNS
• NNS membantah cadangan menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura
• Kedatangan imigran Cina ke NNS tidak terkawal kerana kebanyakan mereka menubuhkan kongsi gelap dan melakukan kekacauan
• Pengenalan Akta Mata Wang 1855 menyebabkan mata wang Sepanyol diganti dengan mata wang rupeeIndia– ini merugikan pedagang-pedagang kerana nilai rupee rendah
• Penduduk tempatan membantah kerana NNS dijadikan tempat buangan banduan

Kesan Perpindahan Pentadbiran NNS Ke London

• Tahun 1871 mata wang NNS pertama telah dikeluarkan

……………………………………………

SEJARAH TINGKATAN 2

BAB 2

KEKAYAAN HASIL BUMI MENDORONG CAMPUR TANGAN BRITISH

2.1 Dasar Campur Tangan British di Negeri-Negeri Melayu – NNM

(Teks m/s: 29-32)

Sebab-Sebab Dasar Campur Tangan British di NNM

i. Kekayaan bumi NNM

• hasil bumi seperti bijih timah, emas, bijih besi dan arang batu
• kawasan utama bijih timah di Larut dan Kinta (Perak), di Sungai Pahang dan Sungai Lembing (Pahang), di Lukut, Kuala Lumpur , Ampang dan Petaling (Selangor) dan di Sungai Ujong, Negeri Sembilan
• kawasan utama emas ialah di Ulu Tembeling, Pahang

ii. Revolusi Perindustrian

• British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan
• NNM perlu dikuasai untuk bekalan bijih timah berterusan
• NNM sebagai pasaran hasil keluaran kilang

iii. Pembukaan Terusan Suez dan Penciptaan Kapal Wap

• Terusan Suez dibuka tahun 1869
• terusan ini menghubungkan Laut Merah dengan Laut Mediterranean
• ia memendekkan perjalanan dariEngland(Eropah) keIndia, Asia Tenggara danChina
• penciptaan kapal wap mempercepatkan perjalanan dan dapat membawa muatan lebih banyak

iv. Persaingan Kuasa Eropah Lain

• abad ke-19 berlaku persaingan kuasa
• British di India bimbang dengan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara
• British tidak akan membiarkan kepentingannya di NNM diancam oleh kuasa Barat lain seperti Belanda di Hindia Timur (Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina

v. Perubahan Dasar British di London

• tahun 1873 Parti Konservatif menguasai kerajaan British di London
• Parti Liberal kalah
• pertukaran kerajaan menyebabkan dasar tidak campur tangan kepada dasar campur tangan di NNM

vi. Desakan Pedagang di NNM

• keadaan huru-hara berlaku di NNM
• antara sebab-sebabnya ialah pertelingkahan antara pembesar dan pergaduhan kongsi gelap Cina
• keadaan ini memberi kesan kepada pedagang-pedagang di NNS kerana mereka mengalami kerugian
• akibatnya pedagang mendesak British campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka di NNM
• tahun 1873 seramai 243 pedagang NNS menulis surat kepada Lord Kimberly iaitu  Setiausaha Tanah Jajahan British mendesak British campur tangan

Hubungan Antara NNS Dengan NNM

• NNS sebagai pelabuhan entrepot
• NNS mengendalikan perdagangan bagi NNM
• Pedagang-pedagang NNS melabur modal dalam perlombongan bijih timah di Larut, Sungai Ujong, Lukut dan Klang

2.2 Keadan di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang Memberi Peluang Campur Tangan British (Teks m/s: 33)

• kurun ke-19 keadaan di NNM pantai barat huru-hara dan tidak stabil
• antaranya Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

i. Keadaan di Perak

• politik tidak stabil
• sebab-sebab;

a) Pergaduhan antara kongsi gelap Cina Ghee Hin dan Hai San

• buruh Cina dibawa masuk secara beramai-ramai pada tahun 1848 oleh Long Jaafar ke daerah Larut (Kelian Pauh dan Kelian Bharu)
• tujuan untuk memajukan lombong bijih timah di Larut
• berlaku pergaduhan di Larut yang mencetuskan Perang Larut
• keadaan menjejaskan perusahaan bijih timah
• Ngah Ibrahim iaitu Menteri Larut melantik Kapten Speedy (Timbalan Pesuruhjaya Polis NNS) membantu menamatkan kekacauan di Larut

b) Perebutan takhta di kalangan kerabat diraja

• berlaku akibat sistem pewarisan takhta tidak dipatuhi sepenuhnya
• mengikut sistem, seseorang anak raja perlu memegang tiga jawatan iaitu Raja Di Hilir, Raja Bendahara dan Raja Muda sebelum berhak ditabal menjadi sultan
• tahun 1871 Sultan Ali mangkat dan pembesar-pembesar Perak melantik Raja Ismail (Raja Bendahara ketika itu) sebagai sultan Perak yang baru
• pelantikan itu ditentang oleh Raja Abdullah (Raja Muda ketika itu) dan Raja Yusuf (Raja Di Hilir ketika itu)
• Raja Abdullah sepatutnya mewarisi takhta
• pada upacara pemakaman Sultan Ali di Sayong Raja Abdullah tidak hadir walaupun dijemput
• Raja Yusuf diketepikan kerana tidak disukai oleh pembesar-pembesar Perak
• tentangan kuat Raja Abdullag disokong penuh pembesar-pembesar di hilir Perak seperti Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor
• kuasa Sultan Ismail hanya terbatas di hulu Perak sahaja
• Raja Abdullah terus berkuasa di hilir Perak
• keadaan ini menyebabkan perpecahan dan menggugat keamanan di Perak
• Raja Abdullah meminta bantuan British untuk mengiktiraf beliau sebagai sultan
• permintaan Raja Abdullah diterima penuh minat oleh Andrew Clarke (Gabenor NNS) yang membuka peluang British untuk menguasai Perak

Langkah-langkah Menamatkan Kekacauan:

• Andrew Clarke memanggil pembesar-pembesar Melayu dan pemimpin kongsi gelap Cina berunding di Pulau Pangkor
• antara pembesar yang hadir ialah Raja Abdullah, Ngah Ibrahim dan Dato’ Sagor
• Sultan Ismail tidak hadir kerana lewat menerimasuratjemputan
• antara pemimpin kongsi gelap yang hadir ialah Kapitan Ah Kwee (Ketua Kumpulan Hai San)
• hasil rundingan membawa kepada termeterainya Perjanjian Pangkor pada 30 Januari 1874
• perjanjian ditandatangani atas kapal british iaitu H.M.S. Pluto

Syarat-Syarat Perjanjian Pangkor 1874:

• Raja Abdullah diiktiraf sebagau sultan Perak
• Raja Ismail diakui sebagai Raja Muda
• sultan menerima seorang Residen British sebagai penasihat dalam semua perkara kecuali hal-hal agama Islam dan adapt istiadat Melayu
• Residen berkuasa penuh ke atas pungutan cukai di Perak
• Residen, Penolong Residen, Sultan dan pembesar dibayar gaji daripada pungutan hasil mahsul Perak
• Ngah Ibrahim kekal sebagai Menteri Larut dan menerima seorang Penolong Residen
• Menteri Larut bertanggungjawab membiayai segala usaha mengembalikan keamanan di Perak

Kesan Perjanjian Pangkor Ke Atas Perak:

• tanda bermulanya kuasa British secara langsung dalam pentadbiran dan ekonomi Perak

ii. Keadaan di Selangor

• tahun 1857 Sultan Abdul Samad yang berkuasa di daerah Langat ditabal menjadi sultan Selangor
• daerah Klang dikuasai Raja Sulaiman
• apabila Raja Sulaiman mangkat, Klang dikuasai pula oleh Raja Abdullah
• timbul rasa tidak puas hati oleh Raja Mahadi (putera Raja Sulaiman)
• Raja Abdullah berjaya memajukan perlombongan bijih timah di daerah Klang
• buruh-buruh Cina dibawa masuk bekerja di lombong-lombong
• lombong-lombong bijih timah dibuka diKuala Lumpurdan Ampang
• tahun 1860 daerah Klang berkembang maju sebagai pusat bijih timah
• Klang dijadikan ibu negeri Selangor sebelum dipindahkan keKuala Lumpurpada tahun 1880
• kekayaan Klang menjadi rebutan dan perbalahan antaranya oleh Raja Mahadi
• perbalahan antara mereka mencetuskan perang saudara – Perang Klang
• perang audara merebak ke daerah-daerah lain di Selangor
• keadaan bertambah buruk apabila pelombong-pelombong Cina terlibat sama
• tahun 1866 Raja Mahadi menyerang Raja Abdullah di Klang
• kegiatan perdagangan Selangor terjejas

Langkah-Langkah Ke Arah Menamatkan Perang Klang:

• Sultan Abdul Samad (1857-1898) melantik Tengku Kudin untuk menamatkan Perang Klang
• Tengku Kudin (nama sebenar Tengku Dhiauddin) ialah putera diraja Kedah, menantu Sultan Abdul Samad dan wakil sultan untuk mentadbir dan memajukan Selangor (1868)
• Tengku Kudin tidak diterima pembesar-pembesar Selangor termasuk Raja Mahadi kerana beliau bukan anak negeri Selangor
• Tengku Kudin meminta bantuan British
• British mendesak Sultan Abdul Samad menerima Residen British tetapi gagal
• British terus berusaha mencari alasan untuk menempatkan residennya di Selangor
• tahun 1873 sebuah kapal dagang British dirompak di Langat
• 1874 rumah api British di Tanjung Rachado (sekarang Tanjung Tuan, Negeri Sembilan) telah diserang
• kapal perang British iaitu H.M.S. Rinaldo membedil Kuala Selangor
• British membantu Tengku Kudin menewaskan Raja Mahadi dan menamatkan Perang Klang
• British mendesak Sultan Abdul Samad meletakkan Selangor di bawah naungannya
• tahun 1874 J.G. Davidson dilantik sebagai Residen Selangor yang pertama
• Penolong Residennya ialah Frank Swettenham

iii. Keadaan di Sungai Ujong

• Sungai Ujong kaya dengan bijih timah
• tahun 1872, Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman menjadi pemerintah Sungai Ujong
• seorang lagi pembesar yang berpengaruh di Sungai Ujong ialah Dato’ Bandar Kulop Tunggal
• kedua-duanya saling bersengketa
• sebab-sebab mereka bersengketa ialah;

1. Kedua-duanya berebutkan Sungai Linggi yang merupakan jalan perhubungan utama ke pelabuhan Melaka

ii. Pungutan cukai ke atas pedagang yang melalui sungai ini sangat lumayan

• Dato’ Kelana berasa kedudukannya tidak terjamin kerana Dato’ Bandar disokong kuat penduduk tempatan dan pelombong-pelombong Cina daerah Sungai Ujong
• Dato’ Kelana meminta bantuan British
• tahun 1874 Dato’ Kelana menandatangani perjanjian menerima perlindungan British
• syarat-syarat perjanjian ialah;

1. Dato’ Kelana diiktiraf pemerintah daerah Sungai Ujong

ii. British berkuasa penuh mengutip cukai di Sungai Linggi

iii.Residen British pertama yang ditempatkan di Sungai Ujong ialah P.J.Murray

Dato’ Bandar tidak mengiktiraf perjanjian dan menentang tindakan British mengutip cukai di Linggi

British memberi bantuan tentera kepada Dato’ Kelana untuk menewaskan Dato’ Bandar

• Dato’ Bandar dibuang negeri ke Singapura
• British menguasai daerah-daerah lain seperti Rembau, Jelebu dan Sri Menenati
• British menempatkan pegawai Majistret dan Pemungut Hasil di setiap daerah, antaranya tahun 1883 di Rembau, 1886 di Jelebu dan 1889 di Sri Menanti
• tahun 1895 semua daerah disatukan dan membentuk persekutuan yang dipanggil Negeri Sembilan
• Tunku Muhammad Ibni Yamtuan Antah (Yamtuan Sri Menanti) ditabal sebagai Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan yang pertama
• Tahun 1895 Residen British ditempatkan di Negeri Sembilan iaitu Martin Lister
• Negeri Sembilan secara sah menjadi negeri naungan British

iv. Keadaan di Pahang

• Pahang tidak sekaya seperti Negeri-Negeri Melayu yang lain
• British mahu menguasai Pahang bagi menghalang kuasa Eropah lain bertapak di Negeri-Negeri Melayu
• kurun ke-19 Asia Tenggara menjadi tempat kuasa Perancis, Rusia dan Jerman mencari tanah jajahan
• Sultan Ahmad berusaha mengekalkan kedaulatan Pahang dari dijajah British seperti yang berlaku di Perak, Selangor dan Negeri Sembilan
• Sultan Ahmad mencontohi tindakan Sultan Abu baker dari Johor untuk membangunkan Pahang bagi menyekat pengaruh British
• Sultan Ahmad membawa masuk pelabur-pelabur Eropah untuk memajukan Pahang
• syarikat-syarikat Eropah mengusahakan lombong emas dan bijih timah di Pahang
• contoh;

1. Pahang Corporation Ltd (Sungai Lembing)

ii. Malay Peninsular (Pahang)

iii.Prospecting Co. (Selising)

iv.Penjom & Sg. Dua Semantan Co. (Penjom)

tindakan Sultan Ahmad tidak disenangi British kerana menjejaskan kepentingan mereka di Negeri-Negeri Melayu

Perluasan Kuasa British di Pahang

• tahun 1886, Frank Swettenham dan Frederick Weld Gabenor Negeri-Negeri Selat memujuk Sultan Ahmad menerima Residen british tetapi gagal
• tahun 1887 British mendapatkan bantuan Sultan Abu Bakar di Johor untuk memujuk Sultan Ahmad menerima pengaruh British
• Hugh Clifford dilantik sebagai wakil British di Pahang
• British masih tidak puas hati kerana wakil British berkuasa terhad
• tahun 1888 seoreang warganegara British berbangsa Cina iaitu Go Hui ditemui mati berhampiran istana Sultan Ahmad
• British menggunakan peluang ini mendesak Sultan Ahmad menerima Residen British atas alasan Sultan Ahmad tidak mampu mewujudkan keamanan di Pahang
• akhirnya Sultan Ahmad terpaksa menerima J.P.Rodger sebagai Residen British
• penerimaan ini sebagai tanda berakhirnya kedaulatan Pahang
• British mula campur tangan secara langsung dalam pentadbiran Pahang

Residen Menggugat Kuasa Sultan dan Pembesar (Teks m/s: 44)

• campur tangan British di Negeri-Negeri Melayu membawa kepada pengenalan Sistem Residen
• antaranya;

1. Perak (J.W.W. Birch)

ii. Selangor ( J.G. Davidson)

iii.Negeri Sembilan (Martin Lister)

iv.Pahang (J.P. Rodger)

• ia menandakan negeri-negeri ini diletakkan sebagai negeri naungan British
• keadaan ini menggugat kuasa sultan dan pembesar

Sebab-Sebab Sistem Residen Menggugat Kuasa Sultan dan Pembesar

• Residen menjalankan semua urusan pentadbiran negeri
• Residen memaksa sultan menerima nasihat dalam semua perkara pentadbiran (kecuali hal-hal agama Islam dan adat istiadat Melayu)
• nasihat Residen mesti dipatuhi dan dilaksanakan
• Residen mengambil alih kuasa dan hak memungut cukai (oleh pegawai British iaitu Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil)
• Residen menghapuskan amalan perhambaan yang melampaui bidang kuasa mereka (perhambaan – amalan adapt turun-temurun pembesar Melayu)

2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui Pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB)

Teks m/s: 45-46

Faktor-Faktor Pembentukan NNMB (1896):

(i) Kelemahan Pelaksanaan Sistem Residen

• Residen tidak diberikan panduan jelas untuk menjalankan tugas
• Residen menjadi terlalu berkuasa
• Pentadbiran setiap negeri tidak seragam kerana mempunyai undang-undang sendiri
• Gabenor Negeri-Negeri Selat di Singapura gagal mengawal kuasa Residen

(ii)Krisis Kewangan Pahang

• perbelanjaan negeri meningkat kerana Pahang terpaksa menanggung banyak hutang akibat kebangkitan rakyat menentang British
• jika pahang digabungkan dengan negeri-negeri kaya seperti Perak dan Selangor masalah dapat diringankan

(iii)   Perkongsian Perkhidmatan Pakar

• menjimatkan bayaran perkhidmatan pakar seperti jurutera, juru ukur dan doktor

(iv)   Sistem Perhubungan

• sistem perhubungan seperti jalan raya dan landasan keretapi antara Negeri-Negeri Melayu dapat dimajukan

(v)    Faktor Keselamatan

• mengukuhkan kekuatan dan pertahanan ketenteraan

Langkah-Langkah Ke Arah Penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu:

• Perjanjian Persekutuan ditandatangani pada 12 Jun 1895
• NNMB atau Persekutuan 1896 terdiri daripada Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang telah disatukan pada 1 Julai 1896
• pusat pentadbiran Persekutuan terletak diKuala Lumpur
• pentadbiran kerajaan Persekutuan dibahagikan kepada dua iaitu Kerajaan Pusat dan Kerajaan Negeri
• diketuai oleh Residen Jeneral pertama Frank Swettenham (1896-1900)

Syarat-Syarat Perjanjian Persekutuan 12 Jun 1895:

• Raja-Raja Melayu bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yang akan dikenali sebagai NNMB
• Raja-Raja bersetuju menerima seorang pegawai British sebagai Residen Jeneral
• Raja-Raja bersetuju mengikut nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adapt istiadat Melayu
• Raja-Raja Bersetuju membantu negeri-negeri yang memerlukan bantuan mengikut nasihat kerajaan British
• Residen Jeneral bertanggungjawab kepada Gabenor Negeri-negeri Selat yang juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB

Struktur Pentadbiran Persekutuan 1896 (NNMB)

Pesuruhjaya Tinggi British

(Gabenor NNS di Singapura)

↓

Residen Jeneral

(berpusat diKuala Lumpur-tinggal di Carcosa tahun 1898)

↓

Residen

       Perak  Selangor  N9 Pahang

2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan Sultan

(Teks m/s: 47-48)

Kesan-Kesan Pembentukan Persekutuan 1896

• Residen Jeneral berkuasa dalam pentadbiran, kewangan dan cukai eksport
• kerajaan pusat menubuhkan jabatan-jabatan yang diketuai pegawai-pegawai British seperti Jabatan Kehakiman, Jabatan Kewangan, Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam
• penglibatan orang-orang Melayu adalah terhad
• sultan dikehendaki menurut nasihat Residen Jeneral dalam semua hal (kecuali hal berkaitan agama Islam dan adat Melayu)
• kuasa sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri diambil alih oleh Residen Jeneral

Kesan-Kesan Kuasa Sultan Dikurangkan

• sultan-sultan NNMB tidak puas hati
• tahun 1897 British bersetuju menubuhkan DURBAR iaitu Persidangan Raja-Raja Melayu bagi mengatasi masalah
• ahli-ahli Durbar ialah;

1. Pesuruhjaya Tinggi

ii. Raja-Raja Melayu

iii.Residen Jeneral

iv.4 orang Residen (Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Pahang)

• Durbar pertama diadakan pada 1897 di Kuala Kangsar, Perak
• Durbar kedua didakan pada tahun 1903 diKuala Lumpur

Persidangan DURBAR II (1903) di Kuala Lumpur

• Sultan Perak iaitu Sultan Idris (1887-1916) mendesak British tentang;

1. Pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral

ii. Mendesak kuasa Raja-Raja Melayu dikembalikan

iii.Mendesak bilangan pegawai Melayu dalam  perkhidmatan kerajaan ditambah dan dilantik ke jawatan lebih tinggi

iv.Mendesak Bahasa Melayu diiktiraf menjadi bahasa rasmi

• kesan-kesan desakan;

1. British menggantikan Durbar dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan 1909

ii. Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha

iii.British bersetuju menyerahkan semula kuasa mentadbir kepada Majlis Mesyuarat Negeri

iv.Tahun 1903-1909 Pesuruhjaya Tinggi NNMB ialah Frank Swettenham